Տնտեսագիտության և ֆինանսների ամբիոնը ակտիվ մասնակցություն է ցուցաբերում գիտահետազոտական նախագծերում։ Ամբիոնի կողմից իրականացվող հիմնական գիտական նախագծերից կարելի է առանձնացնել հետևյալները.
2024–2027
«Սոցիալական գիտությունների, հայագիտության և հումանիտար գիտությունների ոլորտում հետազոտություններ – 2024»
ՀՀ տնտեսական աճի էկզոգեն և էնդոգեն գործոնները նոր աշխարհաքաղաքական իրականության պայմաններում
Ժամանակակից իրականությունները զգալիորեն փոխել են մակրոտնտեսության հիմնասյուները, որոնք հայտնի են տեսությանը։ Վերջին տասնամյակները, և հատկապես վերջին մի քանի տարիները, ցույց են տվել, որ շուկայական տնտեսության հիմքերը, որոնց վրա կառուցված էր մակրոտնտեսական ողջ քաղաքականությունը Մեծ ճգնաժամից ի վեր, զգալի փոփոխությունների են ենթարկվել։
Այս հետազոտության շրջանակներում փորձ է արվում գնահատել Հայաստանի մակրոտնտեսական քաղաքականության արդյունքները վերջին երեսուն տարիներին՝ տնտեսական աճի դանդաղեցումն կամ արագացումն պայմանավորող հիմնական գործոնների տեսանկյունից։
Հայաստանի տնտեսությունը վերջին երեսուն տարիներին չի հասել ինքնաբավության մակարդակի, ինչը թույլ կտար ավելի հեշտությամբ հաղթահարել վերջին տասը տարիների ճգնաժամերը։ Այս հետազոտության նպատակն է գնահատել առկա իրավիճակը և մշակել մակրոտնտեսական քաղաքականության արդիական մոտեցումներ՝ հիմնված տնտեսական աճի էկզոգեն և էնդոգեն գործոնների վրա՝ հաշվի առնելով COVID-19 համավարակի և 2020 թ. «Արցախյան պատերազմի» հետևանքները։
Արտաքին գիտական ղեկավար՝ Ա.Ա. Շիրով
Գիտական ղեկավար՝ Մ.Ա. Ոսկանյան
Մասնակիցներ՝ Է.Մ. Սանդոյան, Ա.Գ. Գալստյան, Ի.Կ. Ստեփանյան
2024–2027
Ասպիրանտների և երիտասարդ հետազոտողների աջակցման ծրագիր 2024
ՀՀ արտաքին տնտեսական կապերի զարգացման ուղղությունները «Մեծ Մերձավոր Արևելքի» համատեքստում
Այս փուլում ուսումնասիրվում են ժամանակակից գիտական մոտեցումները «Մեծ Մերձավոր Արևելք» հասկացության սահմանների և բովանդակության վերաբերյալ՝ տնտեսական գիտության պրիզմայի միջոցով։ Գործնականում կատարվում է համապարփակ գրականության ակնարկ՝ թեմայի հետազոտական դաշտի ընկալման և բացերի բացահայտման նպատակով։
Գիտական ղեկավար՝ Է.Մ. Սանդոյան
Մասնակից՝ Վ.Ռ. Մնացականյան
2024–2026
Ասպիրանտների և երիտասարդ հետազոտողների աջակցման ծրագիր 2024
Տարածաշրջանների համաչափ զարգացման խնդիրները երկարաժամկետ հեռանկարում (ՀՀ օրինակի վրա)
Տվյալ ժամանակահատվածում կատարվում է տարածաշրջանային զարգացման հարցերի վերաբերյալ գրականության ակնարկ և առանձին տարածաշրջանների ներուժի իրացման հնարավորությունների ընդլայնման գործընթացների վերլուծություն։
Գիտական ղեկավար՝ Մ.Ա. Ոսկանյան
Մասնակից՝ Ա.Ա. Մանուկյան
2024–2025
ԵԱԶԲ-ի տեխնիկական աջակցություն
ՀՀ պետա-մասնավոր գործընկերության ինստիտուցիոնալ միջավայրի զարգացում
Այս ծրագրի նպատակն է զարգացնել պետա-մասնավոր գործընկերության (ՊՄԳ) ոլորտում կրթական ծրագրերի միջոցով որակյալ մասնագետներ պատրաստել և իրականացնել գիտահետազոտական աշխատանքներ՝ նպաստելով այս ոլորտի զարգացմանը ՀՀ-ում։
Գիտական ղեկավար՝ Մ.Ա. Ոսկանյան
Մասնակիցներ՝ Ա.Վ. Աղաջանյան, Ի.Կ. Ստեփանյան, Ռ.Ա. Սիմոնյան
2024–2025
Ասպիրանտների և երիտասարդ հետազոտողների աջակցման ծրագիր 2024
Կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ակտիվների՝ երկարաժամկետ ֆինանսական ռեսուրսների վերածման խնդիրները ՀՀ-ում
Տվյալ փուլում ուսումնասիրվում են կենսաթոշակային հիմնադրամների միջոցների լիկվիդայնության խնդիրները և այս հարցի լուծման հակասությունները կենսաթոշակային հիմնադրամների խնայողությունների բնույթի հետ։
Գիտական ղեկավար՝ Է.Մ. Սանդոյան
Մասնակից՝ Գ.Ա. Մելքոնյան
2023–2025
ՊՌ 2023–2025. ՀՀ ԳԱԱ գիտական խմբերի կողմից բնական գիտությունների և սոցիալ-հումանիտար ուղղություններով վերլուծական հետազոտությունների ծրագրային ֆինանսավորում
Ֆինանսական կարգավորման քաղաքականությունը ՀՀ-ում. գնահատում և զարգացման հեռանկարներ
Այս նախագծի շրջանակներում կատարվում է.
- ՀՀ հարկային քաղաքականության արդյունավետության գնահատում՝ ռեսուրսների մոբիլիզացիայի և տնտեսության վրա ազդեցության տեսանկյունից։
- Վերջին տարիների ճգնաժամային պայմաններում ՀՀ Կենտրոնական բանկի դրամավարկային կարգավորման արդյունավետության գնահատում։
- Էկզոգեն գործոնների ազդեցության գնահատում Հայաստանի ֆինանսական համակարգի զարգացման վրա 2022–2024 թթ.։
- Կապիտալի ներհոսքի հնարավոր բացասական հետևանքների գնահատում ՀՀ ֆինանսական համակարգի վրա։
-
ՀՀ ԿԲ-ի փոխարժեքային քաղաքականության արդիականացման վերաբերյալ առաջարկությունների մշակում՝ ճգնաժամային և աճի պայմաններում։
Գիտական ղեկավար՝ Մ.Ա. Ոսկանյան
Մասնակիցներ՝ Է.Մ. Սանդոյան, Ա.Գ. Գալստյան, Ա.Ա. Կարապետյան
2022–2024
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության Գիտության կոմիտե (թեմատիկ ֆինանսավորում, երիտասարդ գիտնականներ)
ՀՀ դրամի փոխարժեքի կարգավորման մեխանիզմների ընտրությունը նոր իրականությունների պայմաններում
Այս ծրագրի ակնկալվող արդյունքները ներառում են.
- ՀՀ տնտեսության ուսումնասիրություն՝ փոխարժեքային կարգավորման տեսանկյունից։
- Տնտեսական կանգառի վերլուծություն (2009–2019 թթ.)։
- ՀՀ անկախության տարիներին ՀՀ ԿԲ-ի իրականացրած դրամավարկային քաղաքականության վերլուծություն և դրա ազդեցության գնահատում տնտեսական աճի վրա։
- 2020–2021 թթ. նոր տնտեսական իրողությունների վերլուծություն՝ փոխարժեքային կարգավորման տեսանկյունից։
- Փոխարժեքային կարգավորման և արտաքին առևտրի միջև փոխկապվածության գնահատում։
- Փոխարժեքային կարգավորման ազդեցության գնահատում ՀՀ-ում գնաճի վրա։
- Պարտադիր ռեզերվների համակարգի բարելավման առաջարկությունների մշակում։
- Փոխարժեքային կարգավորման մեխանիզմների զարգացում նոր իրողությունների պայմաններում։
- Արժեքային կարգավորման մեխանիզմների ներդրման հնարավոր հետևանքների գնահատում։
-
Տնտեսագիտական մոդելների մշակում՝ ազդեցության գնահատման և սթրես թեստավորման համար։
Գիտական ղեկավար՝ Ա.Գ. Գալստյան
Մասնակից՝ Ա.Վ. Աղաջանյան
2021–2023
ՀՀ ԿԲ «Տնտեսագիտական կրթության և հետազոտությունների աջակցության կենտրոն» հիմնադրամ
Հարկաբյուջետային և ճյուղային քաղաքականությունների իրականացումը տնտեսական ճգնաժամը հաղթահարելու և կայուն տնտեսական աճ ապահովելու համար ՀՀ-ում
Ակնկալվող արդյունքներ.
- ՀՀ-ում 2009 թ.-ից ի վեր տնտեսական կանգառի հետևանքների գնահատում։
- Covid-19 համավարակի և 2020 թ. Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքների վերլուծություն։
- Ներդրումային միջավայրի բիզնես ախտորոշում։
- Ապրանքային շուկաների կենտրոնացման մակարդակի գնահատում։
- Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության քաղաքականության բարելավման առաջարկների մշակում։
- ՀՀ հարկային քաղաքականության արդիականացման առաջարկությունների մշակում ճգնաժամային և տնտեսական աճի պայմաններում։
2021–2023
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության Գիտության կոմիտե (թեմատիկ ֆինանսավորում)
Տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու ֆինանսական մեխանիզմներ
2018–2020
ՌԴ ԿԳՄՆ դրամաշնորհ՝ ՌԱՀ-ի գիտական գործունեության ֆինանսավորման համար
Ֆինանսական կարգավորման քաղաքականությունը ՀՀ-ում. գնահատում և զարգացման հեռանկարներ
2021 թ.-ի սեպտեմբեր–դեկտեմբեր ամիսներին կատարվել է ֆինանսական կարգավորման քաղաքականության ուսումնասիրություն՝ հիմնական խնդիրների, սահմանափակող գործոնների բացահայտման և դրանց լուծման առաջարկների մշակման նպատակով։
Գիտական ղեկավար՝ Ա.Գ. Գալստյան
2018–2020
ՀՀ ԿԳՆ Գիտության պետական կոմիտե. Թեմատիկ ֆինանսավորում
Ֆիսկալ և մոնետար մեխանիզմներ Եվրասիական ինտեգրման խորացման համար
2015–2017
ՀՀ ԿԳՆ Գիտության պետական կոմիտե. Թեմատիկ ֆինանսավորում
Արժութային կարգավորման արդիականացումը Հայաստանում 2008–2009 և 2014–2015 թվականների տնտեսական ճգնաժամերի համատեքստում
Հայաստանի տնտեսության համատեքստում արժութային քաղաքականությունը մեծ ազդեցություն ունի տնտեսական աճի վրա: Արժութային կարգավորման սխալները կարող են հանգեցնել զգալի կորուստների երկրի տնտեսական զարգացման մեջ, ինչպես նաև խոչընդոտել գնաճի կայունության ապահովումը: Տվյալ պայմաններում, հաշվի առնելով դոլարիզացիայի բարձր մակարդակը, գնաճային ճնշումները և մակրոտնտեսական անկայունությունը, ֆինանսական գլոբալացման և վերջին տնտեսական ճգնաժամերի պայմաններում (2008–2009 և 2014–2015 թթ.) Հայաստանում օպտիմալ արժութային քաղաքականության սահմանումը դառնում է ամենահրատապ խնդիրներից մեկը:
2015–2016
ՀՀՊՀ զարգացման ծրագիր
Ֆինանսական միջնորդության ինստիտուտների կարգավորման համակարգի արդիականացումը անցումային տնտեսություն ունեցող երկրներում
Ուսումնասիրության ընթացքում հիմնավորվել է ֆինանսական միջնորդության համակարգի ձևավորման համալիր մոտեցման անհրաժեշտությունը, որը հիմնված է ֆինանսական ոլորտի տարբեր սեգմենտների փոխկապակցվածության և տարբեր ֆինանսական ինստիտուտների գործունեության վերահսկման և կարգավորման մեխանիզմների համատեղելիության վրա: Նման մոտեցումը թույլ է տալիս ապահովել դրամական հոսքերի արդյունավետ կլանումը և ֆինանսական ռեսուրսների փոխակերպումը ներդրումային և վարկային գործիքների:
2015–2016
Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողով (ՌԴ կառավարության ֆինանսների համալսարանի հետ համատեղ)
Ֆինանսական կայունության և տնտեսական աճի ապահովման դրամավարկային և արժութային մեխանիզմների ձևավորումը ԵԱՏՄ ինտեգրացիայի հեռանկարների համատեքստում
2014–2015
Եվրասիական զարգացման բանկ
Արժութային ինտեգրման խնդիրներն ու հեռանկարները ԵԱՏՄ համատեքստում
2013–2015
ՀՀ ԿԳՆ Գիտության պետական կոմիտե. Թեմատիկ ֆինանսավորում
Ֆինանսական միջնորդության ինստիտուտների կարգավորման համակարգի արդիականացումը Հայաստանում
2012–2014
ՀՀ ԿԳՆ Գիտության պետական կոմիտե. ՌԳՆՖ դրամաշնորհ
Հայաստանի տնտեսության մակրոէկոնոմետրիկ մոդելը
Ծրագիրը նպատակ ուներ մշակել էկոնոմետրիկ մոդելներ՝ Հայաստանի մակրոտնտեսական ցուցանիշների դինամիկան վերլուծելու և կանխատեսելու համար, ինչը թույլ կտար ավելի ճշգրիտ որոշումներ կայացնել տնտեսական քաղաքականության բնագավառում: